ਹੇਗ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਪਰਾਧਿਕ ਅਦਾਲਤ (ਆਈਸੀਸੀ) ਨੇ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਵਾਰੰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਉੱਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਮਾਸਕੋ ਦੁਆਰਾ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੋਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਮਾਰੀਆ ਅਲੇਕਸੇਵਨਾ ਲਵੋਵਾ-ਬੇਲੋਵਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕ੍ਰੇਮਲਿਨ ਨੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ “ਬੇਅਰਥ” ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਸਕੋ ਆਈਸੀਸੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। Arrest warrant against vladimir Putin
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ, ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਤਿਨ ‘ਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਪੁਖਤਾ ਸਬੂਤ ਹਨ।
ਆਈਸੀਸੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਪਰਾਧ 24 ਫਰਵਰੀ, 2022 ਤੋਂ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਮਿਸਟਰ ਪੁਤਿਨ ‘ਤੇ ਕੀ ਦੋਸ਼ ਹਨ?
ਆਈਸੀਸੀ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ “ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਰੂਸ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਤਬਾਦਲੇ ਦੇ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਲਈ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ”।
ਜੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਲਈ “ਵਾਜਬ ਆਧਾਰ” ਹਨ ਕਿ ਸ੍ਰੀ ਪੁਤਿਨ ਨੇ “ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ “ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ”। Arrest warrant against vladimir Putin
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਾਂਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰੂਸੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਣ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਰੂਸ ਵਿੱਚ “ਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰਹਿ ਗਏ ਸਨ”।
ਜੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਕਿ ਤਬਾਦਲੇ ਅਸਥਾਈ ਹੋਣ ਲਈ ਸਨ ਪਰ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ “ਸੰਪਰਕ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ” ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਥੇ 16,221 ਬੱਚੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਰੂਸ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। Arrest warrant against vladimir Putin
ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਲਵੋਵਾ-ਬੇਲੋਵਾ ਇਸ ਅਪਰਾਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਹਿ-ਦੋਸ਼ੀ ਹੈ।
Also Read : USA ਚ ਹੋਇਆ ‘ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰੋਬੋਟ ਵਕੀਲ’ ‘ਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ
ਰੂਸ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਹੜੇ ਹੋਰ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਕੀਤੇ ਹਨ?
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਪੈਨਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰੂਸੀ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਊਰਜਾ ਢਾਂਚੇ ‘ਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ।
ਇਹ ਬੁਚਾ ਅਤੇ ਇਜ਼ੀਅਮ (ਖਾਰਕੀਵ ਵਿੱਚ) ਵਿੱਚ – ਸਮੂਹਿਕ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ – ਰੂਸ ਨੂੰ “ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧ” ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੋਲੋਦੀਮੀਰ ਜ਼ੇਲੇਨਸਕੀ ‘ਤੇ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਵੀ ਹਨ ਕਿ ਰੂਸ ਨੇ ਇਕੱਲੇ ਖੇਰਸਨ ਖੇਤਰ ਵਿਚ 400 ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਕੀਤੇ ਹਨ। Arrest warrant against vladimir Putin
ਜੰਗੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਕਿਵੇਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਵਾਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਈਸੀਸੀ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਅਪਰਾਧਾਂ ‘ਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ, ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਪਰਾਧਿਕ ਅਦਾਲਤ ਕੋਲ ਸ਼ੱਕੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸ਼ਕਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਰੂਸ ਸੰਧੀ ਦਾ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਅਦਾਲਤ (ਰੋਮ ਕਾਨੂੰਨ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ੱਕੀ ਦੀ ਹਵਾਲਗੀ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। Arrest warrant against vladimir Putin
ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰੇਗਾ?
ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਰਹਿਤ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕ੍ਰੇਮਲਿਨ ਵੱਲੋਂ ਉਸਨੂੰ ਆਈਸੀਸੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਕੋਈ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਉਹ ਰੂਸ ਛੱਡਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਸਦੇ ਖਿਲਾਫ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਉਣਾ ਚਾਹੇਗਾ। Arrest warrant against vladimir Putin
ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਆਈਸੀਸੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਪੁਤਿਨ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਰੂਸ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਮਾਰੀਆ ਲਵੋਵਾ-ਬੇਲੋਵਾ ‘ਤੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਬੰਦ ਹਨ, ਜੇਕਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
“ਇਹ ਸਹੀ ਹੈ,” ਆਈਸੀਸੀ ਦੇ ਵਕੀਲ ਕਰੀਮ ਖਾਨ ਨੇ ਏਐਫਪੀ ਨੂੰ ਇਹ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੀ ਪੁਤਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ 123 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੈਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਪੁਤਿਨ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਦਾਲਤ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਵਾਰੰਟਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਪੁਲਿਸ ਬਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਈਸੀਸੀ ਰਾਜਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗੇਂਦ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ – ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਦੋਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੁਤਿਨ ਵਰਗਾ ਰਾਜ ਦਾ ਮੁਖੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। Arrest warrant against vladimir Putin
ਸੂਡਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਨੇਤਾ ਉਮਰ ਅਲ-ਬਸ਼ੀਰ ਆਈਸੀਸੀ ਵਾਰੰਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਜਾਰਡਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਆਈਸੀਸੀ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ।
2019 ਵਿੱਚ ਬੇਦਖਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸੁਡਾਨ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਉਸਨੂੰ ਸੌਂਪਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਕੋਲੰਬੀਆ ਲਾਅ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੈਥਿਊ ਵੈਕਸਮੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਆਈਸੀਸੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਦੇਖਾਂਗੇ।
ਮੁੱਖ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਕੀ ਹਨ?
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ: ਰੂਸ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਾਂਗ, ਆਈਸੀਸੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਆਈਸੀਸੀ ਪੁਤਿਨ ਵਿਰੁੱਧ ਦੋਸ਼ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੀਵ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਪਰ ਮਾਸਕੋ ਨੇ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਾਰੰਟ ਨੂੰ ਹੱਥੋਂ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਰੂਸ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਹਵਾਲਗੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
ਕ੍ਰੇਮਲਿਨ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਦਮਿਤਰੀ ਪੇਸਕੋਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸ “ਇਸ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ, ਇਸ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਬੇਕਾਰ ਹਨ”।
ਰੂਸ ਨੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਰੋਮ ਕਾਨੂੰਨ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਪਰ ਮੈਂਬਰ ਬਣਨ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ 2016 ਵਿੱਚ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਦਸਤਖਤ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ, ਜਦੋਂ ICC ਦੁਆਰਾ ਜਾਰਜੀਆ ਵਿੱਚ 2008 ਦੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ। Arrest warrant against vladimir Putin
ਲੀਡੇਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪਬਲਿਕ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਅ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੇਸੀਲੀ ਰੋਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਸਨ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ” ਤਾਂ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਜੰਗੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਲਈ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
- ਕੀ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਸ਼ੱਕੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ?
ਆਈਸੀਸੀ ਦੇ ਖਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫਿਰ ਵੀ ਇਤਿਹਾਸ ਨੇ ਕਈ ਸੀਨੀਅਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਜੋ ਜੰਗੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ।
“ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ … ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ,” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।
“ਮਿਲੋਸੇਵਿਕ ਜਾਂ ਚਾਰਲਸ ਟੇਲਰ ਜਾਂ ਕਰਾਡਜ਼ਿਕ ਜਾਂ ਮਲਾਡਿਕ ਨੂੰ ਦੇਖੋ।”
ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ 2012 ਵਿੱਚ ਲਾਈਬੇਰੀਆ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਜੰਗੀ ਆਗੂ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੇ ਟੇਲਰ ਨੂੰ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਸੀ। Arrest warrant against vladimir Putin
ਸਾਬਕਾ ਸਰਬੀਆਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਲੋਬੋਡਨ ਮਿਲੋਸੇਵਿਕ ਦੀ 2006 ਵਿੱਚ ਹੇਗ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸੈੱਲ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਯੂਗੋਸਲਾਵ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਵਿੱਚ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਲਈ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਬੋਸਨੀਆ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸਰਬ ਨੇਤਾ ਰਾਡੋਵਨ ਕਰਾਡਜ਼ਿਕ ਨੂੰ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 2008 ਵਿੱਚ ਫੜ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਦੁਆਰਾ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਫੌਜੀ ਨੇਤਾ ਰਤਕੋ ਮਲਾਦਿਕ ਨੂੰ 2011 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਕੋਈ ਹੋਰ ਵਿਕਲਪ?
ਆਈਸੀਸੀ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੱਕੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਪਰ ਖਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਕੋਲ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ “ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੇ ਹੋਰ ਟੁਕੜੇ” ਹਨ।
ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਕੇਸ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਜੱਜਾਂ ਨੂੰ ਜੋਸੇਫ ਕੋਨੀ – ਲਾਰਡਜ਼ ਰੈਜ਼ਿਸਟੈਂਸ ਆਰਮੀ ਦੇ ਨੇਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਯੂਗਾਂਡਾ ਵਿੱਚ ਖੂਨੀ ਬਗਾਵਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ – ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ – ਭਾਵੇਂ ਕੋਨੀ ਅਜੇ ਵੀ ਫਰਾਰ ਹੈ।
“ਉਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਕੇਸ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ — ਮੌਜੂਦਾ ਇੱਕ ਸਮੇਤ” ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।