ਫਾਜਿਲ਼ਕਾ, 28 ਜੁਲਾਈ
ਗਰੈਜੂਏਟ ਵੈਲਫੇਅਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ (GWAF) ਵੱਲੋਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਵਿਲੱਖਣ ਆਨੰਦ ਉਤਸਵ ਤਹਿਤ ਇਸ ਸਾਲ, “ਡਾਇਲ-ਏ-ਟ੍ਰੀ” ਸਕੀਮ ਰਾਹੀਂ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵਿਚ 10,000 ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਮਨਰੇਗਾ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰੀ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿੰਨੀ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਮੇਤ 12 ਲੱਖ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਸਿਵਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਕਈ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸ੍ਰੀ ਨਵਦੀਪ ਅਸੀਜਾ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਜ਼ਿਲੇ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਤਾਵਰਣਿਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਤੀ 35 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਰੁੱਖ ਹਨ। ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦਾ ਕੁੱਲ ਜੰਗਲੀ ਖੇਤਰ ਸਿਰਫ਼ 0.42 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੀ ਕੁੱਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ 1.42% ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਗੰਗਾਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ 8% ਦੇ ਉਲਟ ਹੈ। ਗੰਗਾਨਗਰ ਦੇ 293 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਅਤੇ ਜੈਸਲਮੇਰ ਦੇ 293.5 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਾਲਾਨਾ ਵਰਖਾ, ਲਗਭਗ 30 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਵਿਭਾਗ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਹ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਰਕਰਾਰ ਹਨ।
ਇਕ ਸਫਲ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੁਆਰਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਨੰਦ ਉਤਸਵ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 2009 ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 53,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ ਅਤੇ ਵੰਡੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ, ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਇਸ ਉਤਸਵ ਦੌਰਾਨ ਲਗਾਤਾਰ 3000 ਤੋਂ 4000 ਬੂਟੇ ਸਾਲਾਨਾ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। “ਡਾਇਲ-ਏ-ਟ੍ਰੀ” ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ, 2010 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ “ਗ੍ਰੀਨ ਐਂਬੂਲੈਂਸਾਂ/ਆਕਸੀਜਨ ਵੈਨਾਂ” ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਫ਼ੋਨ ਦੁਆਰਾ ਬੂਟੇ ਮੰਗਵਾਉਣ, ਡਿਲੀਵਰ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਮੁਫ਼ਤ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪਰਮਜੀਤ ਵੈਰੜ, ਨੇ ਸਾਰੇ NGO/ਸਹਿਰ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ “ਗਰੀਨ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ” ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਮਾਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਨ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਰਾਹੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸਿੰਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ 10 ਵਪਾਰਕ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਕੰਕਰੀਟ ਦੇ ਟ੍ਰੀ ਗਾਰਡਾਂ ਨਾਲ 800 ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਸਥਾਨ, ਜਿੱਥੇ ਸਖ਼ਤ ਸਤ੍ਹਾ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਨੂੰ ਰੋਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਟੋਏ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰੀ ਹਰੇ ਕਵਰ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਪੁਲਿਸ ਵਿੰਗ ਵੀ ਐਸਐਸਪੀ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦਫਤਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਆਕਸੀਜਨ ਸਟਾਲ ਲਗਾ ਕੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹਰੇਕ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਦਾ ਬੂਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦੇ ਐਸਐਸਪੀ ਡਾ: ਪ੍ਰਗਿਆ ਜੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣਾ ਨਿਮਾਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।” ਸਾਰੇ ਥਾਣਿਆਂ, ਪੁਲਿਸ ਲਾਈਨਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਰ ਅਹਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਲ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਐਡਵੋਕੇਟ ਉਮੇਸ਼ ਕੁੱਕੜ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਜੀ.ਡਬਲਯੂ.ਏ.ਐਫ. ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ, “ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣਾ ਸਾਡੇ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ, ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ ਦਿਲ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ।” ਡਾ: ਨਵਦੀਪ ਅਸੀਜਾ, ਸਕੱਤਰ ਜੀ.ਡਬਲਯੂ.ਏ.ਐਫ. ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, “ਸਾਡੇ ਹਰਿਆਵਲ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਬਾਧਾ ਝੀਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸਿਵਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਵਿਧਾਇਕ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸਵਨਾ ਜੀ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ।”
ਆਨੰਦ ਉਤਸਵ ਦੇ ਮੁਖੀ ਆਨੰਦ ਜੈਨ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਸਾਡੀਆਂ ਫ਼ੋਨ ਲਾਈਨਾਂ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਤੱਕ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ 9115-543210 ‘ਤੇ ਕਾਲ ਕਰੋ, ਅਤੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਬੂਟਾ ਤੁਹਾਡੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਦੇ ਸਟਾਲ ਲਗਾਏ ਜਾਣਗੇ, ਜਿੱਥੇ ਡਾਕਟਰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਡਾ. ਸੇਨੂੰ ਦੁੱਗਲ, ਆਈ.ਏ.ਐਸ., ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਨੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮਿਸਾਲੀ ਲਾਮਬੰਦੀ ਬਾਰੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ-ਵਿਆਪੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜੀ.ਡਬਲਿਊ.ਏ.ਐਫ. ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਵਿਭਾਗ, ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਨਰਸਰੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦਰਖਤ ਦੇ ਬੂਟੇ ਮੁਫ਼ਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।”
ਪਾਣੀ ਦੇ ਟੈਂਕਰਾਂ ਅਤੇ ਟ੍ਰੀ ਗਾਰਡਾਂ ਲਈ ਦਾਨ, ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਲਈ ਇਨਾਮਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ। ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹਿਕ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ ਹਰੇ ਭਰੇ ਭਵਿੱਖ ਵੱਲ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਵਧੀਆ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
