RBI concluded
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਚਲਣ ਤੋਂ ਹਟਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 97.5 ਫੀਸਦੀ ਨੋਟ ਵਾਪਸ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਅੱਜ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ 19 ਮਈ 2023 ਨੂੰ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 97.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਆਮ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਆਰਬੀਆਈ ਮੁਤਾਬਕ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ 8,897 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਇਹ ਨੋਟ ਹੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ 19 ਮਈ, 2023 ਨੂੰ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। 19 ਮਈ, 2023 ਨੂੰ, ₹2000 ਮੁੱਲ ਦੇ 3.56 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਪ੍ਰਚਲਨ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ 31 ਜਨਵਰੀ, 2024 ਤੱਕ ਘੱਟ ਕੇ 8,897 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਹਿ ਗਏ।
ਇਸ ਨੂੰ ਕਲੀਨ ਨੋਟ ਪਾਲਿਸੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲੀਨ ਨੋਟ ਪਾਲਿਸੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ₹ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। 7 ਅਕਤੂਬਰ, 2023 ਤੱਕ, ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਬੈਂਕ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਜਾਂ ਐਕਸਚੇਂਜ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਿਰਫ 19 ਇਸ਼ੂ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਸ਼ੂ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਇਸ਼ੂ ਆਫਿਸ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਡਾਕਘਰ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਇੰਡੀਆ ਪੋਸਟ ਰਾਹੀਂ ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਸ਼ੂ ਆਫਿਸ ਨੂੰ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹੋ।
READ ALSO:‘ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ, ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰ’ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ 6 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਸਬ ਡਵੀਜ਼ਨ ਵਾਰ ਲੱਗਣਗੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੈਂਪ
ਨਵੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਇਹ ਨੋਟ
RBI ਨੇ ਨਵੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ ₹ 500 ਅਤੇ ₹ 1,000 ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਟੈਂਡਰ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਰੰਤ ਮੁਦਰਾ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ₹ 2,000 ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਬਾਕੀ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨੋਟ ਕਾਫ਼ੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ 2018-19 ‘ਚ ਹੀ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਨੋਟ ਪ੍ਰਚਲਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਕਾਨੂੰਨੀ ਟੈਂਡਰ ਹਨ।
RBI concluded
