ਅੱਜ ਕੱਲ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦਾ ਵਧ ਗਿਆ ਕਹਿਰ, ਲੋਕ ਹੋ ਰਹੇ ‘ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ’ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਵੀ?

What is Nomophobia

ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਫ਼ੋਨ ਕਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੇਮੈਂਟ ਤੱਕ, ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਉਤੇ ਇੰਨੇ ਨਿਰਭਰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਗਏ ਹੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਨਾ ਹੋਣ ਉਤੇ ਚਿੰਤਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ? ਜੇਕਰ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ, ਇਹ ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ ਨਾਮਕ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ ਇੱਕ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਵਿਗਾੜ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ- ਨੋ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਫੋਬੀਆ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਡਰ ਜਾਂ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਤੇਜਨਾ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੱਛਣ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਸੋਚ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨੋ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਫੋਬੀਆ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ
ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹਿਣਾ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਉਤੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਫੈਮਿਲੀ ਮੈਡੀਸਨ ਐਂਡ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਕੇਅਰ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2019 ਦੇ ਇਕ ਲੇਖ ਵਿਚ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਚ ਕਈ ਸੰਭਾਵਿਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਈ ਹੈ।

Read Also:- ਵਿਦਿਆ ਬਾਲਨ ਨੇ ਸਲਮਾਨ, ਸ਼ਾਹਰੁਖ ਤੇ ਹੋਰ ਵੱਡੇ actors ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਚੁਣੌਤੀ, ਬੋਲੀ- ‘ਇਹ ਕਿਰਦਾਰ ਨਿਭਾਉਣ ਦੀ ਨਹੀਂ ਤਾਕਤ’ !

ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਵਿਕਾਰ ਹੈ?
ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵੱਲ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵੀ ਫੋਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਕੰਬਣੀ, ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਘਬਰਾਹਟ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਟੈਕੀਕਾਰਡੀਆ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ- ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਿੱਚ ਅਨਿਯਮਿਤਤਾ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵੀ ਕਮੋਬੇਸ਼ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਿਆਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਓਬਸੇਸਿਵ ਕੰਪਲਸਿਵ ਡਿਸਆਰਡਰ (ਓਸੀਡੀ) ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਸ ਫੋਬੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ?
ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਹੋਣ ਉਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਘਬਰਾਹਟ-ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਇਸਦੇ ਕੁਝ ਸੰਭਾਵਿਤ ਕਾਰਨ ਦੱਸੇ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਜਬੂਰੀ ਇਸ ਵਿਗਾੜ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅੰਤਰ-ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ।

ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦੇਖਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ?
ਕਿਉਂਕਿ ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਗਾੜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਫਿਲਹਾਲ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਕਿਸਮ ਦੀ ਥੈਰੇਪੀ ਅਤੇ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਫੋਬੀਆ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਚ ਇਸ ਵਿਕਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿੱਸਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਕੋਲ ਲੈ ਜਾਓ। ਬੋਧਾਤਮਕ ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਥੈਰੇਪੀ ਵਰਗੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

What is Nomophobia